Zakelijke gegevens:
Auteur(s): Primo Levi
Land: Italië
Pagina's: 216
Uitgever:
Datum uitgave: 1958
Schrijver:
Levi was afkomstig uit een Joods middenklassengezin. Van een baby die vaak ziek was, groeide hij uit tot een frivole en slimme kleuter. Zijn ouders kregen twee jaar na zijn geboorte nog een tweede kind, Anna Maria, met wie hij zijn leven lang een warme band zou hebben. In zijn eerste schooljaren was Primo een geliefd kind. Dit veranderde naarmate hij ouder werd. Zijn kleine postuur, intelligentie en hekel aan sport waren enkele oorzaken waardoor Primo gepest werd. Bovendien keken klasgenoten op hem neer, omdat de familie Levi van Joodse afkomst was. Hoewel het gezin volledig geassimileerd was en de joodse wetten niet werden nageleefd – slechts de joodse feesten werden gevierd, niet uit religieuze overtuiging, maar om de familieband te versterken – werd Primo aangekeken op zijn Joodse achtergrond.
Als puber besloot Primo om chemicus te worden. Na de middelbare school ging hij scheikunde studeren aan de Universiteit van Turijn. Hij behaalde uitstekende resultaten, waardoor hij na zijn studie de kans kreeg om een proefschrift te schrijven. Doordat in het fascistische Italië de anti-Joodse sentimenten voortdurend sterker werden en vanaf 1938 antisemitische wetten van kracht werden, kreeg Levi na zijn promotie geen betrekking aan de universiteit. Ook buiten de academische wereld slaagde hij er niet in een baan te vinden. Dit maakte hem uiterst wanhopig. Al vanaf zijn kindertijd had hij met enige regelmaat met ernstige depressies te kampen. In psychisch opzicht was Levi verre van stabiel. Door het uitblijven van een vaste aanstelling werd hij wanhopig en verhevigde zijn depressie. Tegenover een vriend verklaarde hij zelfmoord te hebben overwogen. Uiteindelijk kon hij onder een valse naam aan de slag in een klein laboratorium.
In 1939 ontdekte Levi zijn liefde voor wandelen in de bergen. Samen met zijn vriend Sandro Delmastro bracht hij veel weekends door in de bergen van Turijn. De fysieke inspanning, het risico en de strijd met de elementen die hier geleverd werd, waren voor hem een uitlaatklep voor alle frustraties in zijn leven. In juni 1940 verklaarde Italië de oorlog aan Groot-Brittannië en Frankrijk en de eerste luchtaanvallen op Turijn volgden al twee dagen later. Levi studeerde verder, maar kreeg een zware klap te verwerken toen bleek dat zijn vader darmkanker had.
Samenvatting:
Het verhaal begint met aanhouding van de dan vierentwintigjarige Primo Levi in december 1943. Samen met zeshonderdvijftig andere Italianen wordt hij op transport gesteld naar Polen. Tijdens de vier dagen durende reis in de goederentrein gaan de deuren niet open. Telkens wanneer de trein stilstaat roepen de uitgeputte reizigers om water, “al was het maar een hand sneeuw” (blz. 18), maar ze krijgen maar zelden wat.
Aangekomen in Polen worden de arbeidsgeschikten en arbeidsongeschikten van elkaar gescheiden: zesennegentig mannen en negenentwintig vrouwen werden arbeidsgeschikt bevonden. Zij werden in de kampen van Buna-Monowitz en Birkenau tewerkgesteld. De anderen leefden twee dagen later niet meer. “Zo verdwenen, in één verraderlijk ogenblik, onze vrouwen, onze ouders, onze kinderen.” (blz. 22)
In de hier op volgende hoofdstukken beschrijft Primo Levi het leven in het kamp. De afnemende levenswil, het systematische kapot maken van de menswaardigheid en de in het wrede overlevingskamp afstervende solidariteit onder elkaar nemen iedere hoop weg. Levi laat zien hoe mensen onder zulke extreme omstandigheden teruggaan tot de essentie van overleven.
Op een gegeven moment wordt Levi ingezet als chemielaborant in Kommando 98 (het Chemisch Kommando). (blz. 139) De betere arbeidsomstandigheden en een behulpzame landgenoot beschermen hem voor de directe ondergang.
In de nacht van 17 op 18 januari wordt het kamp voor de steeds dichterbij komende Russen geëvacueerd. De zieken, waaronder Primo Levi, blijven achter. Tijdens de evacuatiemars bezwijken bijna alle gevangenen.
Van de ongeveer 600 Italiaanse joden, die een jaar daarvoor gedeporteerd werden, is Levi één van de weinige overlevenden.
Mening:
Een erg leuk boek en zeker een aanrader, het heeft bij mij een indruk gegeven van hoe het leven in zo'n kamp nou echt is. Ik heb er bij geschiedenis wel veel over geleerd maar als je het direct van een persoon hoort die het zelf meegemaakt heeft geeft dat wel een ander beeld. Het boek bestaat uit spannende delen alleen er was een stuk, ongeveer net iets na het midden van het boek dat ik het iets te langdradig vond worden. Dus mocht je een beter beeld krijgen van hoe het er in een concentratie kamp aan toegaat is dit zeker een mooi boek om te lezen.
Recensies:
